Znaczny wydatek dla budżetów samorządowych
Program Kolej+ zakłada usprawnienie siatki transportowej między miejscowościami powyżej 10 tys. mieszkańców a miastami wojewódzkimi. Kolejowe inwestycje infrastrukturalne w 85% miałyby zostać sfinansowane przez państwo, co oznacza, że aż 15% procent samorządy musiałyby znaleźć we własnych budżetach. - Warto uzmysłowić sobie, że w przypadku dużych projektów kolejowych, gdy jest ich kilka, płatności mogą opiewać nawet na kwotę dwóch miliardów złotych, a udział własny w takim przypadku wynosiłby nawet kilkaset milionów złotych. To są ogromne środki zwłaszcza dla regionu lubuskiego – tłumaczył członek zarządu Marcin Jabłoński.
Jak podkreślił problemów jest więcej, bowiem twórcy programu wymagają stworzenia kosztownej dokumentacji, której wykonanie wcale nie gwarantuje realizacji inwestycji. – Program zakłada, że samorządy opracują studia planistyczne-prognostyczne dla każdej inwestycji, wskażą częstotliwość poruszania się pociągów. Generalnie mamy sporo wątpliwości do tego typu formuł realizowania dużych projektów. Duże projekty liniowe, infrastrukturalne powinny być finansowane przez państwo, które odpowiada za linie kolejowe. Niemniej podjęliśmy wysiłek, żeby nie tracić czasu i sprawdzić, jakie są możliwości. Przygotowaliśmy takie wnioski, wspierając jednocześnie przez cały czas bieżące funkcjonowanie kolei w regionie - argumentował członek zarządu Marcin Jabłoński.
Szerokie konsultacje z samorządami
W 2021 r. samorząd województwa jedynie na samo dofinansowanie połączeń kolejowych wyda ponad 73 mln zł. Pomimo takiej sytuacji zarząd województwa zdecydował się zgłosić szereg projektów do pierwszego etapu programu Kolej+. Ostatecznie 7 propozycji zostało zakwalifikowanych do II etapu. Opracowanie dokumentacji do wszystkich zadań kosztowałaby miliony złotych. Od marca do lipca urząd marszałkowski przeprowadził rozmowy ze wszystkimi samorządami miast i powiatów, które mogą być potencjalnymi beneficjentami programu Kolej+. - Spotkań odbyło się ponad 10 w formule zdalnej i stacjonarnej. Każdy z samorządów podejmował decyzję, czy przystępuje do projektu, czy jest w stanie zapewnić określony parametr wsparcia finansowego. Udało się wypracować propozycje, którą złożymy na dniach jako rezultat tych wszystkich działań – przedstawił Sławomir Kotylak, Dyrektor Departamentu Infrastruktury i Komunikacji UMWL.
Po przeanalizowaniu kosztów samorząd województwa zdecydował się zgłosić do dalszych etapów w programie Kolej+ dwa projekty. Są nimi rewitalizacja linii nr 275 na odcinku Bieniów – Lubsko wraz z budową przystanków oraz linii nr 363 ma odcinku Skwierzyna – Międzychód. - Wybrane projekty wymagają udziału samorządu na poziomie 32 mln zł. To są duże obciążenia i pieniądze, których nie powinny wydawać samorządy na budowę linii kolejowych, a na np. dofinansowanie połączeń. Pewnie moglibyśmy spowodować, że pociągi jeździłyby częściej albo byłoby ich więcej. - mówi Piotr Tykwiński, z-ca dyrektora Departamentu Infrastruktury i Komunikacji UMWL.
Podczas konferencji prasowej podkreślono również, że samorząd województw nie rezygnuje ze starań o realizację pozostałych inwestycji zgłoszonych do programu Kolej+. Urząd marszałkowski będzie starał się pozyskać środki z programów rządowych. - Samorządy nie są w stanie ponosić tak dużych kosztów na rządowe zadania. Zarząd województwa musiałby podjąć decyzję o zbyt wielu wyrzeczeniach - podsumował członek zarządu Marcin Jabłoński.
